Vücutta pişik neden oluşur ve nasıl tedavi edilir?

Pişik, tıbbi adıyla intertrigo, genellikle cildin katlanan bölgelerinde (kasık, koltuk altı, meme altı, karın katları vb.) sürtünme, nem, ısı ve terin bir araya gelmesi sonucu oluşan bir cilt tahrişidir. Bu durum ciltte kızarıklık, kaşıntı, yanma hissi ve bazen ağrıya neden olabilir. Zamanla enfeksiyon gelişirse, kötü koku, sulantı veya iltihap görülebilir. Pişik her yaşta görülebilir, ancak bebeklerde, kilolu bireylerde, şeker hastalarında ve hareket kısıtlılığı olan kişilerde daha sık rastlanır.

Pişiğin temel nedenleri şunlardır:

• Nem: Ter, idrar veya terleme sonucu ciltte biriken nem, cildin koruyucu bariyerini zayıflatır.
• Sürtünme: Cilt katlarının birbirine sürtünmesi, tahrişe ve enflamasyona yol açar.
• Isı: Sıcak ortamlar terlemeyi artırarak pişik oluşumunu tetikler.
• Hijyen Eksikliği: Cildin yeterince temizlenmemesi, bakteri ve mantar üremesine zemin hazırlar.
• Uygun Olmayan Giysiler: Sentetik, hava almayan veya dar kıyafetler cildin nefes almasını engeller.
• Enfeksiyonlar: Nemli ortam, mantar (Candida) ve bakterilerin çoğalması için uygun bir ortam yaratır.
• Aşırı Kilo: Obezite, cilt katlarının artmasına ve sürtünmenin şiddetlenmesine neden olur.
• Altta Yatan Hastalıklar: Diyabet gibi durumlar, cilt enfeksiyonlarına yatkınlığı artırabilir.

Pişik tedavisi, tahrişin şiddetine ve enfeksiyon olup olmamasına göre değişir. İşte etkili tedavi yöntemleri:

• Temizlik ve Kuruluk: Etkilenen bölgeyi ılık su ve pH nötr sabunla yıkayın. Yumuşak bir havluyla hafifçe kurulayın; ovuşturmayın. Cildi tamamen kurutmaya özen gösterin.
• Bariyer Kremler: Çinko oksit içeren pişik kremleri veya vazelin, cildi nemden ve sürtünmeden korur. Bunları ince bir tabaka halinde uygulayın.
• Antifungal veya Antibakteriyel Kremler: Enfeksiyon belirtileri varsa (kötü koku, iltihap), doktorunuz mantar önleyici (klotrimazol) veya antibiyotikli (mupirosin) kremler önerebilir.
• Hidrokortizon Krem: Şiddetli kaşıntı ve kızarıklık için kısa süreli kullanılabilir, ancak doktor tavsiyesiyle alınmalıdır.
• Hava Alma: Pişik olan bölgeyi mümkün olduğunca havalandırın. Pamuklu, nefes alan giysiler tercih edin.
• Nem Emilimi: Talk pudrası veya mısır nişastası kullanmaktan kaçının; bazı durumlarda mantar üremesini artırabilir. Bunun yerine, pişik önleyici tozlar veya emici pedler kullanılabilir.
• Kilo Kontrolü: Fazla kilolar varsa, sağlıklı beslenme ve egzersizle kilo vermek pişik riskini azaltır.
• Doktor Kontrolü: Evde tedaviye rağmen düzelmeyen, yayılan veya şiddetli ağrıya neden olan pişikler için mutlaka bir dermatoloğa başvurun.

Pişiği önlemek, tedaviden daha kolaydır. İşte bazı ipuçları:

• Düzenli olarak duş alın ve cildinizi iyice kurulayın.
• Pamuklu, bol ve nefes alan giysiler giyin.
• Terlemeyi azaltmak için serin ortamlarda bulunun.
• Cilt katlarını kuru tutmak için emici bezler veya gazlı bez kullanabilirsiniz.
• Bebeklerde sık bez değiştirin ve koruyucu krem uygulayın.
• Şeker hastalığı gibi kronik rahatsızlıklarınız varsa, kan şekerinizi kontrol altında tutun.

Pişik, genellikle basit önlemlerle iyileşebilen bir durumdur, ancak ihmal edilirse ciddi enfeksiyonlara yol açabilir. Bu nedenle, erken müdahale ve koruyucu tedbirler büyük önem taşır. Eğer belirtiler kötüleşirse, bir sağlık uzmanına danışmak en doğrusu olacaktır.